Obserwujemy obecnie silne dążenie do poprawy zdrowia. W walce ze stresem oksydacyjnym, doskonale radzą sobie polifenole i antocyjany będące silnymi przeciwutleniaczami. Znajdują się one w owocach i warzywach o mocnych i ciemnych barwach, ale zdecydowanie na podium znajduje się aronia czarnoowocowa, której działanie antyoksydacyjne znalazło wiele zastosowań.
Czy aronia powinna stać się punktem obowiązkowym naszej diety?
Czarna aronia jest krzewem z rodziny Rosaceae i pochodzi z Ameryki Północnej. Surowcem jadalnym są owoce, które rosną w postaci gron i charakteryzują się mocno cierpkim smakiem, co prawie uniemożliwia spożycie ich w nieprzetworzonej formie. (1) Jako krzew jest bardzo odporna na działanie szkodników, dzięki czemu bardzo rzadko stosuje się wobec niej pestycydy. Ponadto ich zastosowanie mogłoby doprowadzić do zmniejszenia ilości barwników w owocach. Z tego względu można mówić, iż jest krzewem „proekologicznym”. (2) Jest również używana jako naturalny barwnik do żywności.
Polifenole są głównie odpowiedzialne za działanie antyoksydacyjne produktów żywnościowych. Bardzo często możemy usłyszeć, że jedzenie jabłek ze skórką czy jeżyn dostarcza dużych ilości przeciwutleniaczy, jednak nasze zestawienie pokazuje, że to aronia jest niedoścignioną „królową” polifenoli. Poniżej przedstawiamy ich zawartość w wybranych owocach: (3)
Główną grupą związków występujących w aronii wykazujących korzystne działanie na nasz organizm są polifenole. W zależności od odmiany, warunków uprawy czy pory zbioru owoców ich zawartość może się różnić. Mechanizm działania polifenoli nie jest jednokierunkowy i może polegać na bezpośredniej reakcji z wolnymi rodnikami i wiązaniu się z nimi lub tworzeniu mniej reaktywnych związków poprzez dysmutację wolnych rodników (przemiana chemiczna do dwóch różnych produktów). (4) Przegląd badań naukowych wskazuje, iż ilość polifenoli w owocach aronii czarnoowocowej może wynosić od 2000 do 8000 mg/100 g suchej masy. (5) Zaliczamy do nich:
Oprócz polifenoli, aronia dostarcza nam: (6), (7)
Suchy ekstrakt z owoców aronii czarnoowocowej jest produktem pochodzenia naturalnego, dlatego też jest uznany za produkt bezpieczny. Badania prowadzone zarówno na ludziach, liniach komórkowych i zwierzętach nie wykazały toksyczności, ani działań niepożądanych podczas stosowania.
Istnieje szereg badań naukowych dla aronii, oto niektóre z nich:
Ho GT, Bräunlich M, Austarheim I, Wangensteen H, Malterud KE, Slimestad R, Barsett H.Immunomodulating activity of Aronia melanocarpa polyphenols. Int J Mol Sci. 2014.
Banjari I, Misir A, Šavikin K, Jokić S, Molnar M, De Zoysa HKS, Waisundara VY. Antidiabetic Effects of Aronia melanocarpa and Its Other Therapeutic Properties. Front Nutr. 2017.
Paredes-Lopez O., Cervantes-Ceja M. I., Vigna-Perez M., Hernandez-perez T.: Berries: Improving human health and health aging, and promoting quality life-a review. Plant. Foods Hum. Nutr., 2010, 65, 299-308.
Wawer I.: Aronia. Polski Paradoks. AGROPHARM S.A., Warszawa 2005.
Szajdek A., Borowska E. J.: Bioactive compounds and health-promoting properties of berry fruits: a review. Plant. Foods Hum. Nutr., 2008, 63, 147-156.
Saluk-Juszczak J.: Antocyjany jako składnik żywności funkcjonalnej stosowanej w profilaktyce chorób układu krążenia. Post. Hig. Med. Dośw., 2010, 64, 451-458.
Korotkiewicz A., Jeremicz Z., Luczkiewicz M.: Aronia Plants: A review of traditional use, biological activities, and perspectives for modern medicine. J. Med. Food, 2010, 13 (2), 255-269.
Zlatanov M.D. Lipid composition of Bulgarian chokeberry, black currant and rose hip seed oil. J. Sci. Food Agric. 1999;79:1620–1624.
Červenka L. Moisture adsorption characteristics of black currant (Ribes nigrum L.), black elderberry (Sambucus nigra L.) and chokeberry (Aronia melanocarpa, [minchx.] Ell.) samples at different temperatures. J. Food Process. Eng. 2011;34:1419–1434