Młody wygląd, gładka cera, wolniejsze starzenie się- chyba dla każdego brzmi to kusząco i choć nie możemy mieć tego na zawsze, to dlaczego nie spróbować i nie wspomóc naszego organizmu? Można to zrobić stosując dietę śródziemnomorską, którą uznaje się za jedną z najzdrowszych na świecie. Algi obecne w tej diecie są odpowiedzialne za dostarczenie pewnej puli antyoksydantów. Jak wiemy to właśnie one dbają o spowolnienie procesów starzenia się komórek naszego ciała i chronią je przed wolnymi rodnikami.
Może to już czas na wprowadzenie alg do swojej diety…?
Charakterystyka ogólna
Mikroalgi są glonami, wodnymi mikroorganizmami występującymi zarówno w wodach słodkich i słonych. Ze względu na swoje unikalne właściwości znajdują zastosowanie w przemyśle spożywczym, kosmetycznym oraz farmaceutycznym. (1) Są doskonałym źródłem białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów i związków wykazujących aktywność biologiczną, takich jak karotenoidy. Astaksantyna należąca do tej grupy związków występuje szczególnie obficie w algach Haematococcus pluvialis i jest jednym z najsilniejszych naturalnych antyoksydantów.
Algi zawierające astaksantynę: (2), (3), (4)
- zwalczają wolne rodniki
- spowalniają procesy starzenia się organizmu
- wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego
- poprawiają kondycję skóry
Czy astaksantyna jest bezpieczna?
Astaksantyna, która jest pozyskiwana z mikroalg H. pluvialis została uznana za substancję bezpieczną przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Dzienne dopuszczalne spożycie (ADI) zostało ustalone na poziomie 0,034 mg/kg masy ciała. (5) Późniejsze badania wykazały, że spożywanie 4 mg astaksantyny dziennie nie wywołało skutków ubocznych. (6) Wysokie spożycie tego związku w ilości 40 mg było również dobrze tolerowane z pojedynczymi przypadkami lekkich działań niepożądanych. (7) Agencja Żywności i Leków zatwierdziła astaksantynę jako substancję bezpieczną dla ludzi w dawkach do 12 mg dziennie i do 24 mg dziennie przez okres nie dłuższy niż 30 dni. (8)
Ciekawostka
Po uwolnieniu z pokarmu, karotenoidy (w tym astaksantyna) są gromadzone w kroplach tłuszczu w żołądku, po czym zostają włączone do miceli. Te z kolei przemieszczają się do błony komórkowej enterocytów, natomiast transport karotenoidów zachodzi poprzez lipoproteiny HDL i LDL. (9) Zgodnie z tym, podczas procesu wchłaniania się astaksantyny i innych karotenoidów kluczowa jest obecność tłuszczu. Aby zapewnić jak najlepszą biodostępność związków takich jak astaksantyna należy spożywać je łącznie z tłuszczami. (10) Bardzo łatwo to uzyskać dodając do potraw z algami małe ilości oliwy z oliwek, oleju lnianego lub aromatycznego oleju z czarnuszki.
Inne źródła astaksantyny
Astaksantyna to związek powszechnie występujący w przyrodzie. Jest czerwono- pomarańczowym barwnikiem i szczególnie obficie występuje w środowisku morskim nadając mięsu łososia czy krewetki charakterystyczny lekko różowy kolor. Astaksantyna jest biosyntetyzowana przez mikroalgi oraz fitoplankton, a następnie jest akumulowana przez skorupiaki i ryby zgodnie z kolejnymi stopniami łańcucha pokarmowego. (11) Znajdziemy ją w:
- krylu pacyficznym
- krylu antarktycznym
- krewetce północnej
- raku
- krabie
- łososiu
Zawartość astaksantyny w mięsie łososia oscyluje na poziomie od 3 do 37 mg/kg. Zjedzenie 200 g mięsa łososia dostarczy nam przypuszczalnie od 1 do 7 mg dobrze przyswajalnej astaksantyny. (12)
Czy astaksantyna jest lepsza od β-karotenu?
Wszystkie karotenoidy wykazują podobne właściwości, funkcje metaboliczne i fizjologiczne. Jednak bioaktywność astaksantyny jest o wiele wyższa niż pozostałych karotenoidów, takich jak zeaksantyny, luteiny i β-karotenu. Jest to wynikiem unikalnej struktury molekularnej oraz faktu, że w przeciwieństwie do pozostałych karotenoidów nie ulega ona przekształceniu do witaminy A. Ma dużo większe zdolności do wygaszania wolnych rodników i usuwania elektronów wysokoenergetycznych. Sprawia to, że astaksantyna ma dużo wyższą aktywność przeciwutleniającą niż popularny β-karoten. (13)
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla alg, w tym astaksantyny, oto niektóre z nich:
- Skóra, włosy i paznokcieTo badanie wykazało, że astaksantyna wydaje się chronić przed degradacją skóry wywołaną promieniowaniem UV i pomaga zachować zdrową skórę u zdrowych ludzi.Źródło:
Ito N, Seki S, Ueda F.The Protective Role of Astaxanthin for UV-Induced Skin Deterioration in Healthy People-A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Nutrients. 2018 .
- Anti-agingUdokumentowano sukces kliniczny astaksantyny wykraczający poza ochronę przed stresem oksydacyjnym i stanem zapalnym, stanowiąc wyraźną obietnicę spowolnienia związanego z wiekiem spadku funkcji.Źródło:
Kidd P.Astaxanthin, cell membrane nutrient with diverse clinical benefits and anti-aging potential. Altern Med Rev. 2011.
- Skóra, włosy i paznokcieUdokumentowano, że astaksantyna może wywierać swoje korzyści na homeostazę skóry, w tym działanie fotoochronne, przeciwutleniające i przeciwzapalne.Źródło:
Davinelli S, Nielsen ME, Scapagnini G.Astaxanthin in Skin Health, Repair, and Disease: A Comprehensive Review. Nutrients. 2018.
- Anti-agingZauważono w badaniu, że spożywanie astaksantyny wywołuje silne działanie przeciwutleniające, skutkujące odmłodzeniem skóry twarzy, co jest szczególnie widoczne u osób otyłych.Źródło:
Chalyk NE, Klochkov VA, Bandaletova TY, Kyle NH, Petyaev IM. Continuous astaxanthin intake reduces oxidative stress and reverses age-related morphological changes of residual skin surface components in middle-aged volunteers. Nutr Res. 2017.
- Anti-agingBadanie potwierdza, że długoterminowa profilaktyczna suplementacja astaksantyny może hamować starzenie się skóry związane z wiekiem.Czytaj więcejŹródło:
Tominaga K, Hongo N, Fujishita M, Takahashi Y, Adachi Y.Protective effects of astaxanthin on skin deterioration. J Clin Biochem Nutr. 2017.
(1) Determining the Potential of <i>Haematococcus pluvialis</i> Oleoresin as a Rich Source of Antioxidants. Ruiz-Domínguez MC, Espinosa C, Paredes A, Palma J, Jaime C, Vílchez C, Cerezal P Molecules. 2019 Nov 11; 24(22)
(2) Cytoprotective Polyphenols Against Chronological Skin Aging and Cutaneous Photodamage. Davinelli S, Bertoglio JC, Polimeni A, Scapagnini G Curr Pharm Des. 2018; 24(2):99-105.
(3) Astaxanthin, a carotenoid without vitamin A activity, augments antibody responses in cultures including T-helper cell clones and suboptimal doses of antigen. Jyonouchi H, Sun S, Tomita Y, Gross MD J Nutr. 1995 Oct; 125(10):2483-92.
(4) Astaxanthin attenuates the UVA-induced up-regulation of matrix-metalloproteinase-1 and skin fibroblast elastase in human dermal fibroblasts. Suganuma K, Nakajima H, Ohtsuki M, Imokawa G J Dermatol Sci. 2010 May; 58(2):136-42.
(5) EFSA, NDA Panel Scientific opinion on the safety of astaxanthin-rich ingredients (AstaREAL A1010 and AstaREAL L10) as novel food ingredients EFSA panel on dietetic products, nutrition and allergies (NDA) EFSA J. 2014;12:1–35.
(6) Safety of an astaxanthin-rich Haematococcus pluvialis algal extract: a randomized clinical trial. Spiller GA, Dewell A J Med Food. 2003 Spring; 6(1):51-6.
(7) Oral bioavailability of the antioxidant astaxanthin in humans is enhanced by incorporation of lipid based formulations. Mercke Odeberg J, Lignell A, Pettersson A, Höglund P Eur J Pharm Sci. 2003 Jul; 19(4):299-304.
(8) Astaxanthin in cardiovascular health and disease: mechanisms of action, therapeutic merits, and knowledge gaps. Visioli F, Artaria C Food Funct. 2017 Jan 25; 8(1):39-63.
(9) Furr H.C., Clark R.M. Intestinal absorption and tissue distribution of carotenoids. J. Nutr. Biochem. 1997;8:364–377.
(10) Oral bioavailability of the antioxidant astaxanthin in humans is enhanced by incorporation of lipid based formulations. Mercke Odeberg J, Lignell A, Pettersson A, Höglund P Eur J Pharm Sci. 2003 Jul; 19(4):299-304.
(11) Boussiba S. Carotenogenesis in the green alga Haematococcus pluvialis: Cellular physiology and stress response. Physiol. Plant. 2000;108:111–117.
(12) Safety of an astaxanthin-rich Haematococcus pluvialis algal extract: a randomized clinical trial.Spiller GA, Dewell A J Med Food. 2003 Spring; 6(1):51-6.
(13) Astaxanthin: a review of its chemistry and applications. Higuera-Ciapara I, Félix-Valenzuela L, Goycoolea FM Crit Rev Food Sci Nutr. 2006; 46(2):185-96.