Czy substancja służąca w starożytności do mumifikacji i klejenia papirusu może być dziś stosowana jako środek spożywczy? Okazuje się, że tak! Znana już w czasach starożytnego Egiptu guma arabska jest do dnia dzisiejszego powszechnie stosowana, ale spełnia nieco odmienne funkcje. Dzięki postępowi nauki dowiedzieliśmy się, że oprócz naturalnych funkcji wynikających z jej struktury chemicznej, może być bardzo pomocna dla naszych jelit oraz ich mieszkańców i służyć im jako prebiotyk.
Jak działa błonnik akacjowy i czy powinniśmy go spożywać- o tym piszemy w dalszej części.
Kilka słów o błonniku akacjowym
Błonnik akacjowy znany przede wszystkim jako guma arabska jest wydzieliną drzew akacji rosnących na terenach Senegalu, Sudanu, Nigerii, Etiopii, Czadu, Australii i Indii. Jest ona wydzielana przez drzewo po uszkodzeniu pnia i bardzo szybko twardnieje po kontakcie z tlenem. Wyglądem oraz strukturą przypomina żywicę. Z chemicznego punktu widzenia, błonnik akacjowy jest wielocukrem zbudowanym z cząsteczek galaktozy. Jest on dopuszczony jako dodatek do żywności pod symbolem E414 i najczęściej występuje w wyrobach cukierniczych jako substancja zagęszczająca i stabilizująca. Przynosi wiele korzyści zdrowotnych, ale głównie jest stosowana jako prebiotyk. (1)
Dlaczego powinniśmy spożywać błonnik pokarmowy i czym może skutkować jego zbyt mała ilość w diecie?
Do prawidłowego procesu trawienia i pracy całego układu pokarmowego niezbędne jest dostarczanie sobie z dietą błonnika pokarmowego. Na pewno wiele/wielu z nas doświadczyło w swoim życiu sytuacji, gdy nie mieliśmy możliwości lub zwyczajnie nie jedliśmy przez kilka dni warzyw, owoców, zup czy produktów pełnoziarnistych. Nawet takie chwilowe sytuacje mogły objawiać się bólami brzucha, uczuciem ciężkości i zaparciami. Są to najczęstsze dolegliwości związane ze zbyt niskim spożyciem błonnika.
Gdzie występuje błonnik pokarmowy?
Błonnik pokarmowy występuje powszechnie w różnych produktach spożywczych. Jeżeli nasza dieta jest różnorodna, co oznacza, że codziennie spożywamy 5 porcji owoców i warzyw oraz produkty pełnoziarniste, to nie powinniśmy się martwić o niedobory. I choć może się wydawać, że dostarczenie sobie 25 g błonnika (minimalna ilość jaką powinna spożywać dorosła osoba każdego dnia) jest dużym wyzwaniem, to w praktyce nie jest to trudne.
Produkty bogate w błonnik pokarmowy to: (2)
- otrębach pszennych: 42,4 g / 100 g produktu
- nasionach dyni i słonecznika g / 100 g produktu
- migdałach: 14,5 g / 100 g produktu
- białej fasoli: 15,7 g / 100 g produktu
- suszonych morelach i jabłkach: 10,3 g / 100 g produktu
- czerwonej soczewicy: 8,9 g / 100 g produktu
- płatkach owsianych: 6,9 g / 100 g produktu
Jak działają prebiotyki?
Prebiotyki są to składniki pokarmowe główne klasyfikowane jako błonnik pokarmowy. Według definicji muszą one być odporne na kwasowość żołądka oraz enzymy hydrolityczne, muszą podlegać fermentacji przez bakterie należące do mikrobioty jelitowej oraz stymulować wzrost drobnoustrojów jelitowych. (3) Prebiotyki są swoistą pożywką dla mikroorganizmów, a dzięki przeprowadzonemu procesowi fermentacji powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), które odżywiają kolonocyty (komórki nabłonka jelita grubego).
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla błonnika akacjowego, oto niektóre z nich:
- MetabolizmBadanie wykazało, że GA ma potencjalne właściwości prebiotyczne.Źródło:
Alarifi S, Bell A,Walton G. In vitro fermentation of gum acacia - impact on the faecal microbiota. Int J Food Sci Nutr. 2018.
- MetabolizmUdokumentowano, że GUM jest bardzo dobrze tolerowanym błonnikiem pokarmowym o właściwościach bifidogennych, uważanych za korzystne dla zdrowia jelit.Źródło:
Christine Cherbut,Catherine Michel,Virginie Raison,Thierry Kravtchenko &Meance Severine.Acacia Gum is a Bifidogenic Dietary Fibre with High Digestive Tolerance in Healthy Humans, Microbial Ecology in Health and Disease, 2009
- MetabolizmStwierdzono w badaniu, że guma akacjowa może wywierać korzystny wpływ na zdrowie zarówno poprzez poprawę składu mikroflory jelita grubego, jak i tworzenie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych.Źródło:
Michel C, Kravtchenko TP, David A, Gueneau S, Kozlowski F, Cherbut C. In vitro prebiotic effects of Acacia gums onto the human intestinal microbiota depends on both botanical origin and environmental pH. Anaerobe. 1998
Poznaj produkty zawierające ten składnik:
Kaddam LA, Kaddam AS. Effect of Gum Arabic (Acacia senegal) on C-reactive protein level among sickle cell anemia patients. BMC Res Notes. 2020 Mar 18;13(1):162.
Zheng B, Shen H, Han H, Han T, Qin Y. Dietary fiber intake and reduced risk of ovarian cancer: a meta-analysis. Nutr J. 2018 Oct 30;17(1):99.
Tsai YL, Lin TL, Chang CJ, Wu TR, Lai WF, Lu CC, Lai HC. Probiotics, prebiotics and amelioration of diseases. J Biomed Sci. 2019 Jan 4;26(1):3.