Z roku na rok rośnie zainteresowanie mikrobiotą jelitową i jelitami, które do tej pory były dość niedocenianym organem. Są one powiązane z większością procesów zachodzących w naszym organizmie, jak również w dużym stopniu wpływają na odporność, gdyż około 70% komórek odpornościowych znajduje się właśnie w jelitach. Ponadto drobnoustroje wchodzące w skład mikrobioty jelitowej produkują metabolity, takie jak krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe odpowiadające za prawidłowe funkcjonowanie jelit. Jednym z nich jest kwas masłowy.
Jakie korzyści może przynieść suplementacja kwasem masłowym?
Charakterystyka ogólna
Kwas masłowy należy do grupy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) produkowanych przez drobnoustroje jelitowe w procesie fermentacji niestrawionych resztek pokarmowych, takich jak błonnik pokarmowy. (1) Kwas masłowy jest wytwarzany w okrężnicy i jest on głównym źródłem energii dla kolonocytów - komórek nabłonka jelita grubego. (2) Dlatego też odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit. SCFA wpływają na rozwój ścisłych połączeń w jelitach, dzięki czemu wzmocniona zostaje bariera jelitowa zapobiegająca przedostaniu się do światła jelita patogenów. (3) Maślan jest też bardzo ważny w kontekście utrzymania wysokiej odporności organizmu.
Produkty sprzyjające produkcji SCFA
Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są produktem metabolizmu drobnoustrojów jelitowych, które wytwarzają SCFA z dostarczanego im z dietą fermentowalnego błonnika pokarmowego. (4) Aby zadbać o różnorodność mikrobiotyczną w jelitach i tym samym o odpowiednią ilość wytwarzanego maślanu, należy prowadzić zdrową i zbilansowaną dietę. (5) Badania wykazały, iż sposób odżywiania bogaty w nasycone kwasy tłuszczowe i cukier, czyli typ diety zachodniej obfitujący w żywność typu fast-food nie sprzyja rozwojowi dobroczynnych drobnoustrojów jelitowych, a tym samym produkcji SCFA. (6)
Dieta przyczyniająca się do zwiększenia produkcji kwasu masłowego przez mikroorganizmy jelitowe powinna zawierać: (7)
- owoce i warzywa
- pieczywo pełnoziarniste
- różnego rodzaju kasze
- ziarna słonecznika
- pestki dyni
- otręby pszenne
- płatki żytnie
- mąkę z pełnego przemiału
Wszystkie te produkty są źródłem błonnika, który umożliwia prawidłowy metabolizm drobnoustrojów jelitowych. Należy pamiętać, iż zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia nasza dieta powinna dostarczać nam 20- 40 g błonnika dziennie.
Ciekawostki
- Tylko 5% wytworzonych w jelitach SCFA zostaje wydalonych z organizmu, pozostałe 95% są wykorzystywane przez komórki nabłonka jelitowego! (8)
- U osób na diecie wegetariańskiej odnotowano wyższe stężenia kwasu masłowego we krwi obwodowej, niż u osób spożywających produkty mięsne. (9), (10)
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla maślanu sodu, oto niektóre z nich:
- OdpornośćWykazano w badaniu, że maślan o właściwościach przeciwzapalnych wzmacnia funkcję bariery jelitowej i odporność śluzówki.Źródło:
Liu H, Wang J, He T, et al.Butyrate:A Double-Edged Sword for Health? Adv Nutr. (2018)
- Mózg i układ nerwowyBadania potwierdzają, że maślan może chronić mózg i zwiększać plastyczność modeli neurologicznych.Źródło:
ourassa MW, Alim I .Butyrate, neuroepigenetics and the gut microbiome: Can a high fiber diet improve brain health?. Neurosci Lett. (2016)
Poznaj produkty zawierające ten składnik:
Dietary fat content and fiber type modulate hind gut microbial community and metabolic markers in the pig. Yan H, Potu R, Lu H, Vezzoni de Almeida V, Stewart T, Ragland D, Armstrong A, Adeola O, Nakatsu CH, Ajuwon KM PLoS One. 2013; 8(4):e59581
Inhibition of NLRP3 Inflammasome Pathway by Butyrate Improves Corneal Wound Healing in Corneal Alkali Burn. Bian F, Xiao Y, Zaheer M, Volpe EA, Pflugfelder SC, Li DQ, de Paiva CSmInt J Mol Sci. 2017 Mar 5; 18(3):.
Severity of atopic disease inversely correlates with intestinal microbiota diversity and butyrate-producing bacteria. Nylund L, Nermes M, Isolauri E, Salminen S, de Vos WM, Satokari R Allergy. 2015 Feb; 70(2):241-4.
The role of the gut microbiota in nutrition and health. Flint HJ, Scott KP, Louis P, Duncan SH Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2012 Oct; 9(10):577-89.
Gut microbiota functions: metabolism of nutrients and other food components. Rowland I, Gibson G, Heinken A, Scott K, Swann J, Thiele I, Tuohy K Eur J Nutr. 2018 Feb; 57(1):1-24
From Dietary Fiber to Host Physiology: Short-Chain Fatty Acids as Key Bacterial Metabolites. Koh A, De Vadder F, Kovatcheva-Datchary P, Bäckhed F Cell. 2016 Jun 2; 165(6):1332-1345.
Understanding the effects of diet on bacterial metabolism in the large intestine. Louis P, Scott KP, Duncan SH, Flint HJ J Appl Microbiol. 2007 May; 102(5):1197-208.
Roediger W.E., Moore A.: Effect of short-chain fatty acid on sodium absorption in isolated human colon perfused through the vascular bed. Dig. Dis. Sci., 1981; 26: 100-106
De Vadder F., Kovatcheva-Datchary P., Goncalves D., Vinera J., Zitoun C., Duchampt A., Bäckhed F., Mithieux, G.: Microbiota-generated metabolites promote metabolic benefits via gut-brain neural circuits. Cell, 2014; 156: 84-96
Topping D.L., Clifton P.M.: Short-chain fatty acids and human colonic function: roles of resistant starch and nonstarch polysaccharides. Physiol. Rev., 2001; 81: 1031-1064