Ekstrakt z kwiatów nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.) zawierający luteinę i zeaksantynę

Nagietek lekarski jest rośliną bardzo dobrze znaną w medycynie tradycyjnej i ziołolecznictwie.

Dlaczego nagietek lekarski stał się obiektem badań?

Krótko o nagietku, luteinie i zeaksantynie

Nagietek lekarski to roślina, która jest bogatym źródłem bioaktywnych fitochemikaliów, takich jak: terpenoidy, flawonoidy, kumaryny, chinony, olejki eteryczne i karotenoidy. (1) Do ostatniej grupy należą dwa bardzo silne przeciwutleniacze: luteina i zeaksantyna. Są one głównymi karotenoidami znajdującymi się w siatkówce oka człowieka. Przyczyniają się do poprawy ostrości widzenia i chronią plamkę żółtą przed uszkodzeniami. Wykazują bardzo silne właściwości antyoksydacyjne, mają zdolność do wychwytywania wolnych rodników, dzięki czemu zapewniają naszemu organizmowi ochronę przeciwstarzeniową.

Nie istnieją oficjalne zalecenia co do ilości spożycia luteiny i zeaksantyny. Informacje pochodzące jeszcze z 1994 roku mówią o sugerowanym spożyciu tych związków w ilości 6 mg dziennie, aby nie chronić plamkę żółtą przed uszkodzeniami. Przeprowadzone w późniejszych latach badania wskazują, że już mniejsze ilości są w stanie uchronić nas przed pogorszeniem funkcjonowania aparatu wzroku. Ogólnie dostępne dane mówią o tym, iż dzienne spożycie luteiny i zeaksantyny waha się na poziomie 3 mg zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. (2)

Badania wykazały, że dawka w ilości 1,7 mg/ dzień łącznie luteiny i zeaksantyny jest niewystarczająca do osiągnięcia korzyści zdrowotnych. (3) Na ten moment nie ma przyjętych górnych granic spożycia tych karotenoidów u dorosłych i kobiet w ciąży, jednakże badanie interwencyjne dowiodło bezpieczeństwa luteiny w dawce 20 mg/ dobę. (4)

Gdzie znajdziesz najwięcej luteiny i zeaksantyny?

Aby mieć pewność, że dostarczamy sobie wszystkich potrzebnych składników spożywczych, nasza dieta powinna być jak najbardziej urozmaicona. Spożywanie warzyw, owoców, jaj, orzechów, zbóż pozwoli nam na stworzenie zróżnicowanego wzorca żywieniowego. Biorąc pod uwagę jak ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu aparatu wzroku odgrywają luteina i zeaksantyna, nie można zapominać o systematycznym spożywaniu źródeł tych związków.

Na tej liście znajdziemy:

• surowy szpinak: 12 197 µg/ 100 g
• pietruszka: 5562 µg/ 100 g
• groszek zielony (gotowany): 2593 µg/ 100 g
• sałata rzymska: 2313 µg/ 100 g
• fasola Edamame: 1619 µg/ 100 g
• brukselka (gotowana): 1541 µg/ 100 g
• orzechy pistacjowe: 1404 µg/ 100 g
• surowe żółtko jaja: 1094 µg/ 100 g
• brokuły (gotowane): 1079 µg/ 100 g
• dynia (gotowana): 1014 µg/ 100 g
• szparagi gotowane: 771 µg/ 100 g

Zgodnie z badaniami, dzienne spożycie 2,5 mg karotenoidów jakimi są luteina i zeaksantyna, może być wystarczające do zapewnienia ochrony przed zwyrodnieniem plamki żółtej. (6) Oznacza to, że musielibyśmy zjeść 100 g zielonego groszku, żeby dostarczyć sobie ich odpowiednią ilość. Dużo łatwiej jednak będzie zadbać o różne źródła tych związków, np. zjedzenie garści orzechów pistacjowych lub jajecznicy ze szpinakiem.

Więcej niż roślina, czyli pozostałe składniki ekstraktu z kwiatów nagietka lekarskiego

Na działanie ekstraktu z kwiatów nagietka składa się wiele związków wykazujących silne właściwości biologiczne.

Najważniejsze grupy związków obecne w ekstrakcie z kwiatów nagietka, to: (8)

• flawonoidy: głównie kwercetyna, izokwercetyna, rutyna;
• terpenoidy
• kumaryny: głównie skopoletyna;
• chinony: plastochinon, α- tokoferol, ubichinon