Zioła, które możemy uprawiać sami w naszych ogrodach skrywają wielki potencjał. Taką rośliną jest majeranek, znany nam jako przyprawa często dodawana do zup lub potraw mięsnych.
Jego działanie nie kończy się na wzbogaceniu aromatu unoszącego się podczas gotowania w kuchni, ponieważ jest źródłem substancji aktywnych, które wzbudziły duże zainteresowanie naukowców.
Poznajmy go bliżej!
Charakterystyka ogólna
Majeranek (Origanum majorana L.) jest rośliną zielną należącą do rodziny Labiateae, do której zaliczamy również oregano często mylone z majerankiem.
Jego nazwa nawiązuje do słowa „marjamie”, które w dosłownym tłumaczeniu oznacza „nieporównany” i to określenie bardzo pasuje do właściwości. Roślina ta wytwarza od 1 do 3,5% olejku charakteryzującego się silnym działaniem (1),(2).
Skład olejku majerankowego
Olejek majerankowy ma jasnożółtą barwę, charakterystyczny, mocno korzenny zapach i jest dość intensywny w smaku, może podrażniać kubki smakowe pozostawiając uczucie lekkiego pieczenia. Są za to odpowiedzialne związki występujące najliczniej w olejku majerankowym: terpeny.
Korzystnie na pracę mózgu, mogą przyczyniać się do poprawy funkcji poznawczych i zwiększonej produkcji dopaminy oraz serotoniny (3).
Jakie terpeny znajdziemy w olejku majerankowym? (4)
- alfa-terpinen 1,4%
- gama-terpinen 1,7%
- terpinen-4-ol 7,3%
- linalol 15,6%
- sabinen 2,4%
- p-cymen 11,5%
- limonen 16,6%
Ponadto olejek jest źródłem takich składników jak (5):
- kwasy fenolowe
- glikozydy flawonoidowe
- taniny
Majeranek dostarcza również wielu składników mineralnych (wapń, magnez, potas, fosfor, żelazo, cynk) oraz witamin (A, B1, B2 i C) (6).
Bezpieczna dzienna porcja olejku
Olejki pozyskiwane z ziół i roślin leczniczych są testowane przez badaczy w celu ustalenia ich toksyczności bądź ewentualnych działań niepożądanych jakie mogą wywoływać.
Olejek majerankowy przeszedł test ostrej toksyczności, w którym wykazano jego duży margines bezpieczeństwa. Ustalono, iż dla zachowania maksymalnego bezpieczeństwa nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży oraz kobiety w okresie laktacji (7).
W badaniach testowano różne porcje olejku majerankowego. Jedne z nich wykazały iż podawanie zmiennych ilości 10, 40 i 80 mg olejku na kg masy ciała u myszy nie wywołało żadnych niekorzystnych skutków (8).
Ciekawostki
- Olejek majerankowy wchodzi w skład maści stosowanych w celu zmniejszenia obrzęku błony śluzowej. Zgodnie z doniesieniami naukowymi nie mogą być one stosowane przez długi okres czasu, ze względu na obecność hydrochinonu powodującego depigmentację skóry (9), (10).
- Majeranek jest odporny na bardzo wysokie temperatury. Stosowany jako przyprawa do dań może być gotowany razem z resztą potrawy nie tracąc swoich korzystnych właściwości. Ponadto majeranek jest dobrym zamiennikiem soli (11).
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla olejku z majeranku, oto niektóre z nich:
- OdpornośćWyniki pokazały, że niezależnie od traktowania solą olejki eteryczne majeranku hamowały wzrost większości bakterii.Źródło:
Abbassi, Mohamed Salah.Chemical content, antibacterial and antioxidant properties of essential oil extract from Tunisian Origanum majorana L. cultivated under saline condition. Pakistan journal of pharmaceutical sciences. 2016.
- Anti-agingUdokumentowano, że ekstrakt i wyizolowane związki z olejku z majeranku, wykazywały znaczące działanie przeciwutleniające.Źródło:
Erenler R, Sen O, Aksit H, Demirtas I, Yaglioglu AS, Elmastas M, Telci İ.Isolation and identification of chemical constituents from Origanum majorana and investigation of antiproliferative and antioxidant activities. J Sci Food Agric. 2016.
Farmakognozja, pod red. I. Matławskiej, Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2006.
Bina F, Rahimi R. Sweet majoram: A review of ethnopharmacology, phytochemistry and biological activities. J Evidence-Based Compl Altern Med. 2017; 22(1):175-85
Abbasi-Maleki S, Kadkhoda Z, Taghizad-Farid R. The antidepressant-like effects of Origanum majorana essential oil on mice through monoaminergic modulation using the forced swimming test. J Tradit Complement Med. 2019;10(4):327-335.
Lawrence B.M., Perf. Flav. (1994), 19, 39-40, Perf. Flav. (1984), 9(2), 54-56, Perf. Flav. (1989), 145(2), 32-35
El-Ashmawy I.M., El-Nahas A.F., Salama O.M., Basic Clin. Pharmacol.Toxicol. (2005),97,238-243.
Nowak, K., and J. Ogonowski. "Olejek majerankowy, jego charakterystyka i zastosowanie." Chemik 64.7-8 (2010): 539-548.
Herbal medicinal products during pregnancy: are they safe? Ernst E BJOG. 2002 Mar; 109(3):227-35.
Abbasi-Maleki S, Kadkhoda Z, Taghizad-Farid R. The antidepressant-like effects of Origanum majorana essential oil on mice through monoaminergic modulation using the forced swimming test. J Tradit Complement Med. 2019;10(4):327-335
Farmakognozja. pod red. I. Matławskiej, Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2006
Podlewski J.K., Chalibogowska-Podlewska A.: Leki współczesnej terapii. Split Trading Sp.z o.o. Warszawa 2005
Apteka Braci Bonifratrów. pod red. E. Szczygieł, Wydawnictwo M, Warszawa, 2003