Stres to słowo, które idealnie pasuje do obecnych czasów. Nieustanny pośpiech i gonitwa za kolejnym dniem przyczyniają się do zaburzenia homeostazy organizmu, zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Pomocą i wielkim wsparciem mogą okazać się adaptogeny, substancje pochodzenia naturalnego, które zgodnie z nazwą wspomagają organizm w adaptacji do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Roślin, które wykazują takie właściwości jest wiele, ale szczególne zainteresowanie badaczy wzbudził różeniec górski, który już w czasach Wikingów dodawał im sił fizycznych i umysłowych.
Charakterystyka ogólna
Różeniec górski (Rhodiola rosea) jest to roślina należąca do rodziny gruboszowatych, którą możemy znaleźć w Bieszczadach, Tatrach i Sudetach. Należy do grupy roślin adaptogennych, stymulujących układ nerwowy. (1) Jego działanie od lat opisywano jako korzystnie wpływające na zmęczenie psychiczne i fizyczne. Surowcem, który wykazuje największe działanie jest korzeń bogaty w związki bioaktywne. (2) Odpowiadają one za właściwości antyoksydacyjne rośliny. Obecny w roślinie w największej ilości salidrozyd wpływa na obniżanie poziomu hormonu stresu poprzez regulację osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, która ma kluczową rolę w reakcji organizmu na stres. (3)
Ekstrakt z korzenia różeńca górskiego: (4), (5), (6)
- reguluje ciśnienie krwi
- poprawia zdolności poznawcze
- działa pobudzająco
- poprawia wydolność umysłową
- pomaga w schorzeniach układu pokarmowego
- zwiększa odporność na stres
- niweluje zmęczenie
- przyspiesza regenerację organizmu po silnym stresie
Kiedy warto sięgnąć po preparaty z wyciągami z różeńca górskiego?
Istnieją różne rodzaje stresu. Jest nagły, nieoczekiwany, spowodowany niespodziewaną sytuacją, ale trwający krótko. Jest intensywny, ale nie dający nam możliwości na przygotowanie się do niego. I jest drugi rodzaj, stres związany między innymi z ważnym wydarzeniem w naszym życiu, np. ślubem, obroną pracy magisterskiej, kupnem domu lub decyzją o rezygnacji z pracy. To momenty kiedy możemy sobie pomóc i wzmocnić organizm w radzeniu sobie z negatywnymi skutkami jakie może wywoływać. Czy to czas, aby sięgnąć po preparaty z różeńcem górskim? Zdecydowanie tak.
Dla kogo może być szczególnie pomocny?
- dla osób, które ciężko znoszą stresujące sytuacje
- dla osób narażonych na długotrwały stres
- dla osób przemęczonych
- dla osób mających problemy z zasypianiem i zaburzenia snu
- dla osób mających obniżony nastrój i poczucie motywacji
Dowiedzmy się jakie substancje są odpowiedzialne za opisane antystresowe działanie.
Związki aktywne obecne w ekstraktach z korzenia różeńca górskiego
Salidrozydy to nie jedyne związki obecne w korzeniu różeńca. Na jego korzystne działanie składają się właściwości wielu związków bioaktywnych. Należą do nich: (7), (8), (9)
- kwas galusowy: jeden z kwasów fenolowych o silnych właściwościach antyoksydacyjnych,
- kwas kawowy: związek chemiczny należący do grupy kwasów fenolowych, likwiduje wolne rodniki i niweluje skutki działania stresu oksydacyjnego,
- galusan epigalokatechiny: należy do grupy flawonoidów, jest bardzo silnym przeciwutleniaczem (100 razy silniejszym od witaminy C oraz 25 razy silniejszym od witaminy E), pobudza układ immunologiczny,
- rozawiny: estry kwasu cynamonowego, są odpowiedzialne za poprawę sprawności psychofizycznej, podnoszą poziom serotoniny w mózgu
- tyrozol: silny antyoksydant, wykazuje właściwości stymulujące pracę układu nerwowego
Salidrozyd - jak on działa?
Sirtuiny są to białka enzymatyczne, które mają zdolność wyciszania pewnej grupy genów, a dokładnie genów starzenia. Ponadto sirtuiny aktywują geny długowieczności, a najbardziej znaną sirtuiną jest SIRT 1. Jak udowodniono salidrozyd jest jednym z aktywatorów sirtuiny 1 i przez to też wywiera tak silne działanie przeciwutleniające. (10)
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla różeńca górskiego, oto niektóre z nich:
- Kondycja organizmuW badaniu potwierdzono, że różeniec górski może być stosowany w tradycyjnym leczeniu objawów zmęczenia lub osłabienia umysłowego.Źródło:
Juřica J, Koupá T. Rozchodnice růžová a její neuropsychotropní účinky [Rhodiola rosea and its neuropsychotropic effects]. Ceska Slov Farm. 2016.
- Mózg i układ nerwowyUdokumentowano, że R. rosea może mieć korzystny wpływ na sprawność fizyczną, sprawność umysłową i niektóre schorzenia psychiczne.Źródło:
Hung SK, Perry R, Ernst E. The effectiveness and efficacy of Rhodiola rosea L.: a systematic review of randomized clinical trials. Phytomedicine. 2011.
- Mózg i układ nerwowyBadanie wykazuje, że ekstrakt z różeńca w dawce 200 mg dwa razy dziennie przez 4 tygodnie jest bezpieczny i skuteczny w łagodzeniu objawów stresu życiowego w klinicznie istotnym stopniu.Źródło:
Edwards D, Heufelder A, Zimmermann A. Therapeutic effects and safety of Rhodiola rosea extract WS® 1375 in subjects with life-stress symptoms--results of an open-label study. Phytother Res. 2012.
Poznaj produkty zawierające ten składnik:
Winston D., RH (AHG), Maimes S. Adaptogens. Herbs for Strehgth, Stamina and Stress Rrelief. Healing Arts Press, Rochester, Vermont. 2007.
Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B. Fitoterapia i leki roślinne. Warszawa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 2007
Khanum F, Bawa AS, Singh B. Rhodiola rosea: A Versatile Adaptogen. Compr Rev Food Sci Food Saf. 2005;4(3):55–62.
The golden root, Rhodiola rosea, prolongs lifespan but decreases oxidative stress resistance in yeast Saccharomyces cerevisiae. Bayliak MM, Lushchak VI Phytomedicine. 2011 Nov 15; 18(14):1262-8.
A Rhodiola rosea root extract protects skeletal muscle cells against chemically induced oxidative stress by modulating heat shock protein 70 (HSP70) expression. Hernández-Santana A, Pérez-López V, Zubeldia JM, Jiménez-del-Rio M Phytother Res. 2014 Apr; 28(4):623-8.
Rhodiola rosea extends lifespan and improves stress tolerance in silkworm, Bombyx mori. Chen C, Song J, Chen M, Li Z, Tong X, Hu H, Xiang Z, Lu C, Dai F Biogerontology. 2016 Apr; 17(2):373-81.
Evaluation of biologically active compounds in roots and rhizomes of Rhodiola rosea L. cultivated in Lithuania. Kucinskaite A, Pobłocka-Olech L, Krauze-Baranowska M, Sznitowska M, Savickas A, Briedis V Medicina (Kaunas). 2007; 43(6):487-94.
Phytochemical and analytical studies of extracts from Rhodiola rosea and Rhodiola quadrifida. Wiedenfeld H, Dumaa M, Malinowski M, Furmanowa M, Narantuya S Pharmazie. 2007 Apr; 62(4):308-11.
Brown RP, Gerbarg PL, Ramazanov Z. Rhodiola rosea: a phytomedicinal overview. HerbalGram. 2002;56:40–52.
SIRT1 mediates salidroside-elicited protective effects against MPP<sup>+</sup> -induced apoptosis and oxidative stress in SH-SY5Y cells: involvement in suppressing MAPK pathways. Wang CY, Sun ZN, Wang MX, Zhang C Cell Biol Int. 2018 Jan; 42(1):84-94.