Witamina C budzi bardzo sprzeczne uczucia - u jednych nie cieszy się dużą sławą, inni natomiast cenią sobie jej dobroczynne właściwości. Jak to jest z tą witaminą C? Czy naprawdę jest przydatna i powinniśmy ją suplementować? Czy poprawia odporność?
Charakterystyka ogólna
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest związkiem chemicznym, który jest dla nas niezbędny do funkcjonowania - z tego też powodu musimy dostarczać go wraz z pożywieniem. Kwas askorbinowy występuje zarówno w organizmach zwierzęcych, jak i roślinnych. U wielu zwierząt oraz ludzi nie jest syntetyzowany, czyli nie zostaje wytwarzany w organizmie i musi być przyjmowany z pokarmem.
W pożywieniu witaminę C można znaleźć zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i oczywiście roślinnego. Niestety, witamina pochodząca z pożywienia jest bardzo nietrwała - oznacza to, że jest wrażliwa na działanie wszelkich czynników zewnętrznych, które ją niszczą. Są to:
- wysoka temperatura,
- światło,
- powietrze.
Z tego też powodu tak wiele mówi się o tym, by jak najmniej przetwarzać owoce i warzywa, które zawierają ją w największej ilości, ponieważ już samo krojenie wpływa destrukcyjnie na witaminę C. Taki efekt sprawia, że pobieranie witaminy C wraz z pożywieniem jest nieco utrudnione, a jej dostarczana ilość trudna do zweryfikowania. Każde przetworzenie żywności, jak obieranie, krojenie, gotowanie, pieczenie niszczą zawartość witaminy C w poszczególnych produktach.
W tym przypadku suplementacja w celu poprawy zdrowia organizmu jest bardzo przydatna, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że syntetyczna witamina C jest bardziej stabilna.
Jak działa witamina C?
Witamina C ma bardzo szeroki wpływ na cały organizm i bierze udział w różnych procesach.
- Jest bardzo dobrym przeciwutleniaczem, dzięki czemu minimalizuje stres oksydacyjny i redukuje wolne rodniki.
- Bierze udział w aktywacji wielu enzymów w organizmie.
- Ma wpływ na syntezę (produkcję) kortykosteroidów oraz neuroprzekaźników.
- Ma udział w syntezie kolagenu, przez co wpływa na prawidłowy stan tkanki łącznej. To wpływa również na szybsze gojenie się ran.
- Wzmacnia dziąsła, zęby, przyczynia się do zminimalizowania próchnicy, poprzez redukcję bakterii ją powodujących.
- Wzmacnia odporność organizmu.
- Ma wpływ na równowagę psychiczną.
To potwierdza, że witamina C jest niezwykle istotna dla naszego organizmu i wszelkich procesów, które się w nim toczą. Dzięki niej jesteśmy w stanie poprawnie funkcjonować, a to nie wszystko, co nam oferuje.
Gdzie jest najwięcej witaminy C?
Jak zostało wspomniane powyżej, witamina C znajduje się zarówno w produktach roślinnych, jak i odzwierzęcych. Może się to wydawać dobrą możliwością, aby ją dostarczyć, natomiast warto pamiętać o jej wrażliwości na wszelkie czynniki zewnętrzne.
Źródła roślinne (na 100 gramów produktu) to m.in.:
- acerola - 1600 mg,
- owoce róży - 426 mg,
- nać pietruszki - 178 mg,
- czarna porzeczka - 177 mg,
- papryka - 107 mg,
- truskawki - 63 mg,
- pomarańcza - 53 mg,
- cytryna - 53 mg.
Witamina C jest dostępna w szerokiej gamie owoców i warzyw, dlatego warto je spożywać, oczywiście w jak najmniej przetworzonej formie.
Źródła zwierzęce (na 100 gramów produktu) to m.in.:
- wątróbka wołowa - 30 mg,
- wątróbka wieprzowa - 22 mg,
- dorsz - 2 mg,
- pstrąg - 1 mg,
- mleko krowie - 1 mg.
Przetworzenie tych produktów również będzie miało istotny wpływ na zawartość witaminy C - niestety wszystkie z nich spożywamy w zmienionej formie (smażone, pieczone, gotowane na parze).
Ile witaminy C dziennie?
Zapotrzebowanie na witaminę C u dorosłego człowieka wynosi od 45 do 90 mg na dobę. Jest to niezbędna ilość, jaką musimy dostarczyć do organizmu z zewnątrz.
Ciekawostki
- Jako że witamina C zalicza się do najbardziej podstawowych witamin, jest przebadana w aż 67144 badaniach!
- Suplementując witaminę C warto pamiętać, że wspiera ona przyswajanie żelaza - to dobra wskazówka dla osób, które cierpią na jego niedobór.
- Jeżeli spożywasz duże ilości witaminy C, znacznie lepiej przyjmować ją w mniejszych porcjach, w kilkugodzinnych odstępach. Dzięki temu lepiej się przyswaja.
- Witamina C najlepiej wchłania się w obecności bioflawonoidów, które występują wraz z nią w naturze.
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla witaminy C, oto niektóre z nich:
- Kondycja organizmuWykazano, że suplementacja witaminy C może być korzystna dla niektórych osób wykonujących ciężkie ćwiczenia, które mają problemy z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych.Źródło:
Hemilä H.Vitamin C and common cold incidence: a review of studies with subjects under heavy physical stress. Int J Sports Med. 1996.
- OdpornośćBadania te dokumentują, że odpowiednie spożycie witaminy C i cynku łagodzi objawy i skraca czas trwania infekcji dróg oddechowych, w tym przeziębienia.Źródło:
Wintergerst ES, Maggini S, Hornig DH. Immune-enhancing role of vitamin C and zinc and effect on clinical conditions. Ann Nutr Metab. 2006.
- Mózg i układ nerwowyUdowodniono, że utrzymanie zdrowego poziomu witaminy C może pełnić funkcję ochronną przed związanym z wiekiem osłabieniem funkcji poznawczych.Źródło:
Harrison FE.A critical review of vitamin C for the prevention of age-related cognitive decline and Alzheimer's disease. J Alzheimers Dis. 2012.