Zdrowie
Anemia – gdy organizm się buntuje
dr Paulina Ihnatowicz8 minut czytania
Zmęczenie, ospałość, blada skóra, bóle i zawroty głowy… O anemii słyszałaś pewnie nieraz. Jej objawy można źle zinterpretować, a skutki niedopatrzenia mogą być poważne. Sprawdź skąd się bierze anemia i jak jej przeciwdziałać.
Musisz to wiedzieć. Niedokrwistość:
- to stan organizmu, w którym doszło do nieprawidłowego stężenia hemoglobiny (barwnika), erytrocytów (czerwonych krwinek) i hematokrytu we krwi poniżej ustalonych wartości
- zaburzenia w składzie krwi uniemożliwiają erytrocytom dostarczanie odpowiedniej ilości tlenu do wszystkich komórek w organizmie, powodując szereg objawów
- niedokrwistość sama w sobie może być objawem poważnej choroby i wymaga konsultacji z lekarzem
Żelazo w 75% wiąże się z hemoglobiną we krwi, w 20% magazynuje się w wątrobie w postaci ferrytyny, zaś w 5% znajduje się w mięśniach i tkankach ciała.
Sygnały, które wysyła Ci organizm
Do częstych objawów należą:
- wyraźnie jaśniejsza lub zażółcona cera
- wypadające włosy i słabe paznokcie
- uczucie ciągłego zmęczenia,
- problemy z koncentracją,
- zmiany nastrojów,
- bóle i zawroty głowy,
- ból języka, światłowstręt,
- a także krótki i urywany oddech, ból w klatce piersiowej, nieregularny rytm serca, zimne ręce i stopy, drętwienie kończyn, podatność na siniaki.
Objawy anemii początkowo mogą być na tyle łagodne, że łatwo je zbagatelizować. Należy obserwować jednak swój organizm i w razie wątpliwości zgłosić się do specjalisty. Co więcej, objawy anemii mogą różnić się w zależności od przyczyny i stopnia nasilenia.
Czasem dowiadujemy się o niej przypadkowo, np. podczas rutynowych badań krwi czy w punkcie krwiodawstwa.
Skąd się bierze anemia – poznaj przyczyny
Anemia wrodzona to taka, w której doszło do nieprawidłowej budowy komórek lub organów wewnętrznych. Z kolei anemia nabyta jest konsekwencją innych schorzeń, nieprawidłowej diety lub higieny stylu życia.
Ze względu na przyczyny najczęściej wyróżniamy niedokrwistość:
1– Z NIEDOBORU ŻELAZA
To najczęściej spotykany rodzaj anemii, która spowodowana jest niskim poziomem tego pierwiastka we krwi. Anemia tego typu zwykle występuje u kobiet w ciąży, po porodzie, u kobiet z bardzo obfitymi miesiączkami lub u osób będących na diecie wegańskiej i wegetariańskie (żelazo hemowe obecne w mięsie jest lepiej przyswajalne niż te pochodzenia roślinnego).
Niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza może też towarzyszyć chorobie Hashimoto, a także pojawić się w wyniku krwawienia wewnętrznego (czarny stolec to sygnał, że mogło dojść do utraty krwi).
Kobiety, m.in. z powodu miesiączek, mają znacznie wyższe zapotrzebowanie na żelazo (ok. 18 µg dobę) , niż mężczyźni (ok 10 µg).
2 - Z NIEDOBORU WITAMINY B
Anemia megaloblastyczna, czyli z niedoboru witamin z grupy B, może dotknąć wegan i wegetarian, gdy ich dieta jest uboga w produkty będące ich źródłem, ale także osoby, które mają problemy z odpowiednim wchłanianiem tych witamin. Wówczas należy zadbać o uzupełnienie niedoborów, gdyż foliany i witaminy z grupy B są niezbędne do wytwarzania czerwonych krwinek.
3 - Z POWODU STANU ZAPALNEGO
Anemia może być objawem innych, poważnych chorób. Trudne w leczeniu choroby rzutują na stan organizmu i skład krwi. Chodzi szczególnie o te, które powodują stan zapalny: RZS, choroba Leśniowskiego-Crohna, schorzenia nerek i wątroby.
Podejrzenie anemii – niezbędne badania
Tu głównym medium informacyjnym będzie oczywiście krew. Nie wystarczy jednak samo badanie żelaza i zrobienie morfologii z rozmazem. Często potrzebne jest także zbadanie:
– ferrytyny (sTfR) – stężenie ferrytyny jest parametrem pozwalającym ocenić niedobór żelaza
– transferryny (TIBC) – czyli białka, które wiąże żelazo
– krzywej wysycenia żelazem – pozwala sprawdzić, w jakim stopniu organizm przyswaja żelazo.
– witaminy B12
– kwasu foliowego w surowicy krwi.
W przypadku podejrzenia krwawienia wewnętrznego, lekarz może zlecić badanie na:
– krew utajoną w kale.
Dlaczego oznaczenie poziomu ferrytyny jest ważne?
Do oceny zapasu żelaza w organizmie oznacza się stężenie ferrytyny, czyli białka magazynującego żelazo. Badanie to warto wykonać, jeśli poprzednie wyniki wskazują na obniżony poziom hematokrytu i hemoglobiny.
Prawidłowe stężenie ferrytyny zależy od płci, a jego wartość mieści się w przedziale:
– od 10 do 200 µg/l (czyli średnio 35 µg/l) w przypadku kobiet
– od 15 do 400 µg/l (czyli średnio 90 µg/l) w przypadku mężczyzn.
Są to przedziały laboratoryjne, najlepiej jednak kierować się wartościami funkcjonalnymi. W tym wypadku optymalny poziom ferrytyny wynosi u kobiet od 50 µg/l, zaś u mężczyzn od 120 µg/l.
Trzeba pamiętać o tym, aby stężenie ferrytyny odnosić indywidualnie do każdej badanej osoby, biorąc pod uwagę jej styl życia (przede wszystkim stan zdrowia, ale też dietę i aktywność fizyczną), a także... wcześniejszy poziom ferrytyny, co jest o tyle istotne, o ile pojawił się już problem z niedokrwistością.
Nieleczona anemia i jej skutki
Nie ignoruj sygnałów, które wysyła Ci organizm. W wyniku poważnej anemii może dojść do zaniku miesiączki, wypadania włosów, problemów układem hormonalny lub sercowo-naczyniowym. Anemia z niedoboru witaminy B12 może prowadzić do poważnych zaburzeń neurologicznych, hematologicznych i pokarmowych.
Zadbaj o jakość swoich posiłków, styl życia oraz suplementację w przypadku wystąpienia niedoborów składników mineralnych i witamin. A jeśli cierpisz na niedokrwistość, w artykule „Mam anemię i co dalej? Sprawdzone sposoby na odzyskanie sił” podpowiadamy, jak możesz sobie z nią poradzić.
Newsletter
Zapisz się, aby otrzymywać najlepsze oferty i zyskać dostęp do porad naszych ekspertów.