Mała czarna, czyli wszystko o kawie

Historia kawy

Za ojczyznę kawy uważa się centralną i wschodnią Afrykę, gdzie znano ją już przynajmniej 3 tysiące lat temu. Pierwotnie ludzie wykorzystywali jej surowe zielone owoce jako pokarm. Z czasem zaczęli z nich przygotowywać napoje — najpierw fermentowane, podawane na zimno, a później na gorąco. Prażenie ziaren kawowca to wynalazek późniejszy, który pozwolił na wydobycie aromatu i smaku z tej niepozornej rośliny.

Arabowie, mający częste kontakty handlowe z ludami afrykańskimi, zachwycili się właściwościami kawy i zaczęli zakładać plantacje kawowców. Ekspansja arabska rozpowszechniła spożycie tego napoju w basenie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie. Do Europy kawa prawdopodobnie trafiła w XVI w., a pierwsze informacje na jej temat pochodzące z ziem polskich to XVII w. W kolejnym stuleciu Portugalczycy założyli plantacje kawy w Brazylii, co przyczyniło się do upowszechnienia zwyczaju picia kawy. Do dziś Brazylia jest największym producentem kawy na świecie.

Właściwości kawy

Kawa jest bogata w makro- i mikroelementy. Zawiera kwas foliowy, witaminy z grupy B, witaminę E, fosfor, wapń, potas, magnez oraz w mniejszych ilościach m.in. żelazo, sód, cynk, jod, miedź.

Kawa ma właściwości pobudzające dzięki zawartości kofeiny. Filiżanka kawy o poranku to naturalny zastrzyk energii! Mała czarna zwiększa koncentrację, ma działanie antyoksydacyjne, pobudza metabolizm i  poprawia krążenie krwi. Picie kawy może przynieść sporo korzyści zdrowotnych — badania wykazują, że substancje zawarte w aromatycznych ziarnach mogą chronić przed różnymi schorzeniami.

Rodzaje kawy

Ziarna kawy pozwalają na przygotowanie rozmaitych napojów i deserów. Czy wiesz, jakie są rodzaje kawy? Najpopularniejsza jest kawa arabska (arabica, Coffea arabica), której uprawa stanowi około 75% światowej produkcji. Na drugim miejscu plasuje się łatwiejsza w uprawie robusta (kawa kongijska, Coffea canephora). Istnieje jeszcze kawa liberyjska (Coffea liberica), lecz jej produkcja jest marginalna.

Czym różni się arabica od robusty? Krzewy kawy arabskiej są wrażliwsze i trudniejsze w uprawie niż kawy kongijskiej. Ziarna arabiki są podłużne, a robusty –  okrągłe. Smak też jest inny. Kawa arabica jest intensywniejsza i mniej kwaskowa. Ponadto ma niższą zawartość kofeiny. Robusta z uwagi na większą goryczkę często jest stosowana jako element mieszanek kawowych. Kawa zaparzona z odmiany kongijskiej ma na wierzchu apetyczną piankę (crema).

5 największych mitów o kawie

Wokół kawy krąży wiele mitów. Sprawdź, jakie są fakty!

Mit nr 1: Kawa wypłukuje magnez

Kawa jest źródłem magnezu, ale jednocześnie ma właściwości moczopędne, co przyczynia się do wypłukiwania substancji mineralnych z organizmu. Najlepiej zachować umiar. Kawa pita w rozsądnych ilościach przyniesie sporo korzyści i przyjemności.

Mit nr 2: Kawa jest niedozwolona w ciąży

Badania kliniczne dowodzą, że kawa w ciąży jest dopuszczalna w niewielkich ilościach. Przyszła mama nie powinna przekraczać 200-300 mg kofeiny dziennie. Kawa a karmienie piersią? Podczas laktacji również można pozwolić sobie na małą czarną. Kompromisem na ten czas może być kawa bezkofeinowa lub jej substytut — kawa zbożowa.

Mit nr 3: Kawa odwadnia

Kawa ma działanie moczopędne i rzeczywiście w nadmiernych ilościach może przyczynić się do odwodnienia organizmu. Umiarkowane picie kawy nie powinno przynieść negatywnych skutków. Zawsze warto pamiętać o piciu 1,5-2l wody w ciągu dnia.

Mit nr 4: Kawa rozpuszczalna jest niezdrowa

Czy kawa rozpuszczalna jest zdrowa? Taki produkt składa się z ziaren kawy poddanych klasycznemu etapowi prażenia. Następnie są mielone i w specjalny sposób zaparzane, a w końcu suszone lub liofilizowane. Zaletą kawy rozpuszczalnej jest łatwość przygotowania. A wady? Często taka kawa jest przygotowana z ziaren gorszego sortu. Ponadto ma niższą zawartość kofeiny niż kawa ziarnista. Niestety producenci często “ulepszają” je niezdrowymi dodatkami tj. cukier, barwniki czy stabilizatory. Uważnie czytaj etykiety!

Mit nr 5: Kawa leczy kaca

Kawa to nie jest złoty środek na poradzenie sobie z kacem. Picie kawy nie ma wpływu na metabolizm alkoholu i nie skutkuje szybkim otrzeźwieniem. Wprost przeciwnie — może zaostrzyć skutki przedawkowania trunków. Nie zaleca się też łączenia alkoholu z kawą, gdyż jej pobudzające właściwości mogą zaburzyć percepcję trzeźwości.

Kawa na ławę

Kawa jest jednym z najchętniej pijanych napojów na świecie. Smakosze świętują dzień kawy dwa razy w ciągu roku — we wrześniu i październiku. Arabica czy robusta? Kawa bezkofeinowa czy tradycyjna? Frappe czy espresso? Którą kawę najbardziej lubisz?