Poproszę nowalijki! Zdrowie i kolory w codziennym menu

Na przełomie wiosny i lata szczególnie chętnie sięgamy po nowalijki, czyli młode sezonowe warzywa, takie jak rzodkiewka, szczypior, botwinka, szparagi, młoda kapusta, sałata, natka pietruszki, a także wszelkiego typu kiełki, np. fasoli, pszenicy, słonecznika, soi czy lucerny.

Zawierają one mnóstwo składników odżywczych skumulowanych w niewielkiej porcji, a zatem są dla nas prawdziwą bombą witaminową. Kuszą kolorami, świeżością i intensywnym smakiem, dlatego traktowane są jako stały element nie tylko diety wegańskiej czy wegetariańskiej.

Fenomen nowalijek

Nowalijki zazwyczaj dostępne są wiosną i wczesnym latem – poza kiełkami, których całoroczną uprawę możemy prowadzić samodzielnie w domu.

Mają mnóstwo zalet, bez których wiosenne menu nie mogłoby się obejść:

• Wyróżniają się świeżym i delikatnym smakiem
• Zawierają mnóstwo cennych składników odżywczych (witaminy, składniki mineralne, błonnik, przeciwutleniacze)
• Wykazują szereg funkcji prozdrowotnych m.in. wzmacniają nasz układ odpornościowy i sercowo-naczyniowy, mają pozytywne działanie na skórę czy włosy.
• Są niskokaloryczne, zatem świetnie sprawdzają się w przypadku diet redukcyjnych.

Część osób zastanawia się jednak, czy po nowalijki mogą bezpiecznie sięgać wszyscy domownicy, również dzieci?

Nowalijki – potencjalne zagrożenia

Spożywanie wczesnych sezonowych warzyw w niektórych przypadkach może wiązać się z konsekwencjami zdrowotnymi.

• Nowalijki mogą zawierać środki chemiczne dodawane do uprawy w celu przyspieszenia ich wzrostu i dojrzewania. Szczególnie niebezpieczne dla naszego zdrowia są azotany. Są one niezbędne w procesie wytwarzania w roślinie białek, jednak w nadmiarze stają się szkodliwe (azotany dodawane do upraw mogą magazynować się w roślinie).
• Jeśli nowalijki przechowywane są w woreczkach foliowych, bez dostępu tlenu, azotany przekształcają się w rakotwórcze azotyny.
• Nowalijki mogą wzmacniać alergie i nietolerancję na niektóre pokarmy (np. kiełki pszenicy).
• Kiełki mogą być również potencjalnym źródłem bakterii (np. Salmonella czy E. coli), a także – ze względu na stałą wilgoć – źródłem pleśni (do jej powstania prowadzi niewłaściwe mycie i przechowywanie kiełków).

Ważne zalecenia

Nowalijki mogą stać się istotnym elementem zrównoważonej diety. Stanowią wartościowy dodatek do codziennych posiłków, urozmaicając je strukturą, smakiem i kolorem. Aby zminimalizować potencjalne ryzyko związane ze spożywaniem nowalijek (w tym kiełków), warto stosować się do sprawdzonych rozwiązań, które pozwolą nam cieszyć się smakiem świeżych warzyw bez obaw o zdrowie.

• Kupuj produkty najwyższej jakości, od sprawdzonego dostawcy, aby do minimum wyeliminować zagrożenie związane z obecnością pestycydów.
• Nie podawaj nowalijek dzieciom przynajmniej do 12 miesiąca życia (część specjalistów zaleca wydłużyć ten czas do trzeciego roku życia). Ma to też związek ze stopniowym rozszerzaniem diety dziecka (obserwuj reakcję organizmu pod kątem alergii).

• Wybieraj zawsze warzywa zdrowe, bez śladów pleśni, gnicia czy przebarwień, a przy tym nie zawsze największe (do ich uprawy mogą być dodawane azotany i inne środki chemiczne).
• Dbaj o właściwe przechowywanie nowalijek i kiełków.
• Dokładnie myj warzywa przed spożyciem, a jeśli to możliwe obieraj ze skórki, w której mogą gromadzić się szkodliwe substancje.